LA PUTAIN RESPECTUEUSE / LA PUTAIN IRRESPECTUEUSE

Bij de première van ‘De eerbiedige lichtekooi’ in 1946 choqueerde het stuk de volledige Franse pers die het stuk verweet anti-Amerikaans te zijn. Het publiek wilde het racisme dat heerste in het land van de bevrijders liever niet zien. Op het moment van de première zong Billie Holiday al over Strange Fruit, maar had Rosa Parks haar plaats op de bus nog niet verdedigd en had Martin Luther King zijn Nobelprijs nog niet ontvangen. Niemand had van Malcolm X gehoord, Angela Davis was nog een jong meisje en de beruchte Ku Klux Klan was nog steeds actief. Het toneelstuk van Sartre is geïnspireerd op de Scottsboro Boys: negen zwarte mannen tussen 12 en 20 jaar oud, beschuldigd van verkrachting van twee blanke vrouwen op basis van valse getuigenissen. Acht van hen werden ter dood veroordeeld.  De schrijver geeft de zogenaamde ‘neger’, zoals ze toen werden genoemd, slechts weinig het woord. De rol heeft geen naam en schetst het beeld van een bange man die zwijgend zijn lot ondergaat.  In ‘La putain irrespectueuse’ (de oneerbiedige lichtekooi) geeft Jean-Marie Piemme hen echter wel een stem. In het Amerika van gisteren was de zwarte altijd de schuldige; recente tragische gebeurtenissen tonen aan dat er nog niet heel veel veranderd is.